تأثیر مقادیر مختلف مصرف کود نیتروژن در گیاهان والد بر قدرت جوانه‌زنی بذر، استقرار گیاهچه و عملکرد دانه گندم دیم

در این پژوهش، اثر مصرف مقادیر مختلف کود نیتروژن در گیاهان والد بر قدرت جوانه­زنی بذر، استقرار گیاهچه و عملکرد دانه گندم دیم رقم آذر-2، در قالب دو آزمایش در آزمایشگاه و مزرعه بررسی شد. آزمون‌های آزمایشگاهی (در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار) و مزرعه­ای (در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار) در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور (ایستگاه مراغه) در سال زراعی 90-1388 انجام شدند. در این تحقیق از بذر گندم آذر-2 که تحت تیمار مقادیر مختلف کود نیتروژن (0، 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار) تولید شده بودند، استفاده گردید. محتوای نیتروژن دانه بر حسب درصد در گیاهان والد در میزان‌های مختلف نیتروژن مصرف شده، اندازه‌گیری شد و مشخص گردید که غلظت نیتروژن در بذرهای تولید شده با مصرف مقادیر مختلف نیتروژن، اختلاف معنی‌داری داشت. نتایج آزمون‌های آزمایشگاهی نشان داد که هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذرها، سرعت جوانه­زنی، وزن خشک ریشه­چه، ساقه­چه و گیاهچه در سطح احتمال یک درصد و درصد جوانه­زنی و میانگین مدت زمان جوانه­زنی در سطح احتمال پنج درصد تحت تأثیر مقادیر مختلف کود نیتروژن قرار گرفتند. مقایسه میانگین داده­ها نشان داد که بیش‌ترین هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذرها، سرعت جوانه­زنی و وزن خشک ریشه­چه، ساقه­چه و گیاهچه مربوط به تیمارهای کودی 90 و 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در گیاه والد بود. نتایج آزمون­های مزرعه­ای نیز نشان داد که درصد پروتئین، سرعت سبز شدن، میانگین مدت زمان سبز شدن، درصد گیاهچه‌های سبز شده، درصد پوشش سبز در مرحله گل‌دهی، تعداد خوشه در مترمربع، تعداد پنجه بارور، عملکرد بیولوژیک و دانه به‌طور معنی­داری تحت تأثیر مقادیر مختلف کود نیتروژن در گیاه والد قرار گرفتند و میانگین این صفات نیز بین تیمارها، اختلاف معنی‌دار داشت. براساس نتایج، مصرف کود نیتروژن به‌میزان 90 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره در گیاهان والد گندم دیم رقم آذر-2 بر قدرت بذر، استقرار گیاهچه و عملکرد دانه اثر مثبت داشت.